धर्म-संस्कृति

मलाई कोभिडको संक्रमण भयो । म शाकाहारी भएकोले मैले क्वाँटी, चना, आलु, कुरिलोको रस पर्याप्त खाएँ । बिशेषगरी क्वाँटीको रस पकाएर झोल मात्रै खाएँ । खाँदा माथिपट्टिबाट हरियो धनिया र कागती हालेकोले स्वादिलो भयो,स्वास्थ्य पनि राम्रो भयो । कोरोनाबाट संक्रमित ब्यक्तिहरूलाई मासु, खुट्टीको रस खानुपर्छ भनेर भनेपछि शाकाहारीले पनि जबरजस्ती मासुको रस खाए, शाकाहारी वा मासांहारी हुनु आफ्नो इच्छा, संस्कृती र संस्कारमा भर पर्छ । तर कुनै संक्रमण भएर तंग्रिनलाई चाहिँ मासुको रस नै खानुपर्छ भन्ने छैन । टुसा स्वास्थ्यका… पुरा पढौ

धेरैजसोले ठानेजस्तो, प्रतीकात्मक चित्रमा कोरिए जस्तो र नागबारे रचिएका प्रतीकात्मक कथामा वर्णन गरिए जस्तो नाग भनेका सर्प जस्तै जन्तु भने हुँदै होइनन्। पुराणमा वर्णन गरिएका कथामा नागले दुःख दिएका कथा होस् वा कृष्णले नागसँग लडेका कथा होस्; वा परापूर्वकालमा नागका बच्चा खनजोतको क्रममा एउटा किसानले झुक्किएर मारेपछि बच्चाका बाआमा (नाग) रिसाएर त्यो किसानको सन्तानलाई मारेपछि बचेकी एकमात्र छोरीले नागलाई प्रसन्न पार्न पूजा गरेर नागबाट बचेकी किम्वदन्ती कथा होस्, यी सबै कथाहरु प्रतिकात्मक हुन्। अन्य जाति/वंशका मान्छे जस्तै नाग पनि एक… पुरा पढौ

हरेक देश,हरेक समाज वा धर्मको विवाहमा आ–आफ्नो नियम रहेको हुन्छ । यस नियमको परापूर्वकाल देखि नै पालन हुँदै आएको छ । प्राय हिन्दु धर्ममा एउटै गोत्रमा विवाह गर्नु उचित मानिदैंन । शास्त्रहरुका अनुसार शास्त्रअनुसार ऋषि विश्वामित्र, जमदग्नि, भारद्धाज, गौतम, अत्रि, वशिष्ठ, कश्यप र अगस्त्य गरी आठ ऋषि गोत्र सम्बन्धित हुन्छन् ।  ज्योतिषशास्त्र मात्रा नभई विज्ञानले पनि भन्छ कि, यदि कोही दुई जना एक गोत्र हुनुको अर्थ दुवै जना एकै मूलका र एकै कुल वंशका हुन् । दुवैबीच पारिवारिक नाता हुन्छ… पुरा पढौ

ऋतु फेरिएर हिउँदे अन्नपात भित्राउनुपूर्व ताराखोला गाउँपालिका–२ अर्गलमा बाली पूजाको रौनक चल्थ्यो । बाली पूजालाई ‘चैते’ र ‘ठूलो पूजा’समेत भन्थे्, पाकापुराना । सिद्ध, देउराली र बराहथानमा बाली पूजा हुन्थ्यो । थामको धुरीमा रहेको सिद्धथानमा धुमधाम पूजा गरेपछि गाउँभरिका मान्छे एकै ठाउँ जम्मा हुन्थे । पूजाको प्रसाद सामूहिक रुपमा ग्रहण गर्थे । प्रसादमा थानमा चढेको साँढ, पाठापाठीको मासुदेखि घरदेखि लगिएको चामल, दूधको परिकार हुन्थ्यो । गाउँको बीच र डाँडामा पनि पर्ने भएकाले पूजाआजापछि सामूहिक प्रसाद लिने ठाउँ त्यही थियो, जुन अहिले… पुरा पढौ

सामान्य अर्थमा कुनै पनि नयां ज्ञान, सिप वा यन्त्र चलाउन सिकाउने व्यक्तिलाई गुरु भन्ने शब्दले सम्बोधन गरेको पाइन्छ । हाम्रो पुर्विय मान्यता अनुसार माता पितालाई पनि प्रथम गुरु मानी सम्मान गर्ने गरिन्छ । कुनै पनि व्यक्तिको समग्र व्यक्तित्व विकास र सफलतामा गुरुको योगदानलाई हेर्ने हो भने यसको अर्थ र क्षेत्र व्यापक रहेको पाइन्छ । संस्कृतमा ‘गु’ को अर्थ अन्धकार र ‘रु’ को अर्थ प्रकाश हो । आङ्खना शिष्यहरूलाई उज्यालो ज्ञानको शिक्षा प्रदान गरेर उनीहरूमा रहेको अन्धकाररूपी अज्ञानता हटाउने व्यक्ति नै… पुरा पढौ

एकचोटि हामीलाई पश्चिमको एउटा गाउँमा एक परिवारले ‘विशेष कार्यक्रम छ, आउनुपर्छ’ भनेर आग्रह गर्‍यो । उक्त परिवारलाई हामीले चिनेको दस वर्ष भएको थियो । कठोर मिहिनेत गरेर गरिबीबाट उक्सिन दस जनाको त्यो परिवारमा सबैले योगदान गरेका थिए । हामी खुसीसाथ त्यहाँ पुग्यौं । ढोकैमा लेखिएको रहेछ— “बेबी सावर” । के रहेछ यो भनेर गम्दै भित्र पसेपछि हामी छक्क पर्‍यौं ।घरकी जेठी बुहारी पाँच महिनाकी गर्भवती रहिछन् । उनका वरिपरि जम्मा भएका मानिसहरू गर्भवतीको पेट देखाउँदै, हाँस्दै, रमाउँदै फोटा खिचाउँदै रहेछन्… पुरा पढौ

केही अघि चीनको औषधि कम्पनीले पुदिनाले भाइरल इन्फ्लुएञ्जाबाट बचाउने औषधि निर्माण गर्ने भन्दै ‘पेटेन्ट’ गर्न खोज्यो। तर, भारतका आयुर्वेद वैज्ञानिकहरूले आफ्नो उपचार पद्धतिमा वर्षौंदेखि पुदिनाको प्रयोग भइरहेको भन्दै ‘पेटेन्ट’ गर्न दिएनन्। पुदिना हामीकहाँ पनि प्रशस्त पाइन्छ। तर, यसको महत्व हामीलाई अरूले नै बुझाइदिनुपर्ने भएको छ। प्राचीनकालदेखि नै औषधीय गुणयुक्त वनस्पतिका रूपमा चिनिए पनि सिस्नो खाने मान्छेलाई धेरैले हेयभाव राख्छन् । करी पत्ता चाहिँ धेरैले चिनेकै छैनन् ।‘करी’ पत्ता तराईतिर जताततै पाइने वनस्पति हो । यसको वैज्ञानिक नाम ‘मुराया कोएनिजी’ हो… पुरा पढौ

बागलुङ -नेपालको एकमात्र पवित्र नदि कालीगण्डकीमा पाइने शालिग्रामको संरक्षण गर्दै बागलुङ सदरमुकाममा शुरूङ निर्माण गरि निर्माण गरिएको शालिग्राम संग्रहालय कोरोना भाइरस लाई लक्षित गरि लगाएको निषेधाज्ञाको कारण प्रभावित बन्न पुगेको छ।आन्तरिक तथा बिश्व कै धार्मिक पर्यटकलाई समेत आकर्षित गर्ने गरि निर्माण भएकोसंग्रहालय यतिबेला सुनसान बन्न पुगेको छ । गण्डकी प्रदेशको दोस्रो ठूलो ब्यापारी केन्द्र बागलुङ नगरपालिका वडा नम्बर ४ कुडुलेमा सुविधा सम्पन्न सुरूङ निर्माण गरि हिन्दु धर्मावलम्बीले धार्मिक आस्थाको रूपमा पुज्ने पवित्र शालिग्राम एकीकृत गरि निर्माण गरिएको संग्राहलयले निषेधाज्ञाको कारण… पुरा पढौ

बागलुङ / विश्वब्यापी रूपमा फैलिएको काेराेना भाइरस काेभिड १९ काे दाेस्राे भेरिएन्ट समुदाय स्तरमा फैलिएकाे भन्दै त्यसलाई लक्षित सरकारले देशमा निषेधाज्ञा जारी गरेपछि नेपाल कै प्रसिद्ध धार्मिक गन्तव्य कालीका भगवती मन्दिर सुनसान हुन पुगेको छ ।दैनिक रूपमा हजारौं धार्मिक पर्यटक भित्रीने धार्मिक आस्थाको केन्द्र यतिबेला निषेधाज्ञाकाे चपेटामा पर्दा मन्दिरको दैनिक रूपमा हुने हजारौंको आम्दानी समेत गुम्न पुगेको छ । गण्डकी प्रदेश दाेस्राे ठूलो ब्यापारी केन्द्र बागलुङ नगरपालिका वडा नम्बर १ काे रमणीय जंगलको बिचमाअबस्थित प्रसिद्ध कालीका भगवती मन्दिर काेराेना भाइरस… पुरा पढौ

काठमाडौं :  भगवान विष्णुको नवौँ अवतारका रुपमा जन्म लिएका सिद्धार्थ गौतमले विश्व शान्ति स्थापनाका लागि पु¥याएको योगदानको स्मरण स्वरुप आज २५६५ औँ बुद्ध जयन्ती देशभर मनाइँदैछ । प्रत्येक वर्ष वैशाख शुक्ल पूर्णिमाका दिन बुद्धजयन्ती पर्व मनाइन्छ। बुद्धको जन्म, ज्ञान प्राप्ति, महापरिनिर्वाण (मुत्यु) वैशाख शुक्ल पूर्णिमाकै तिथिमा परेकाले यस दिन नेपाललगायत विश्वका बौद्ध धर्मावलम्बीले बुद्धप्रति भावपूर्ण श्रद्धा र भक्तिले बुद्धजयन्ती मनाउने गर्दछन्। ‘अहिंसा नै शान्ति र मैत्रीको आधारशिला हो” यस्ता अनेकौँ कालजयी सन्देशका वाहक भगवान् गौतम बुद्धको २५६५ औँ जयन्ती शान्तिको कामना… पुरा पढौ