‘ओमिक्रोन’ बाट आत्तिने होइन सजग बनौँ

-


     डा. शेरबहादुर पुन, संक्रामक रोग विशेषज्ञ    
     मंसिर १८ गते २०७८


दक्षिण अफ्रिकामा पुष्टि भएको कोरोनाको नयाँ भेरियन्ट ‘ओमिक्रोन’ ले यतिबेला विश्व सशंकित छ । अमेरिका, बेलायत, अष्ट्रेलिया, क्यानडा, भारतलगायतका देशले स्वास्थ्य सतर्कता अपनाउन सुरु पनि गरिसके । तर, नेपालमा यसको जोखिम कत्तिको छ ? यसबाट जोगिन नेपालले के कस्ता पूर्व तयारी गर्नुपर्ला ? धेरैको जिज्ञासा छ । नयाँ भेरियन्टमा धेरै संख्यामा उत्परिवर्तन आएको छ । यो चिन्ताको विषय हो । अहिलेसम्म बनेका कोभिड खोप स्पाइक प्रोटिनलाई लक्षित गरी बनेका छन् । धेरै संख्यामा म्युटेसन भएको नयाँ भेरियन्टले खोपबाट बनेको एन्टिबडी पहिचान गर्न सकेन भने समस्या आउनसक्छ ।

हालै पुष्टि भएको ओमिक्रोन भेरियन्ट कति घातक छ भन्ने विषयमा अध्ययन भइरहेका छन् । तर, यकिन तथ्यांक भने आइसकेको छैन । यद्यपि, जीनमा परिर्वतन आएको हुनाले यसले कस्तो रुप लिन्छ भन्ने सबैको चिन्ताको विषय बनेको छ । विश्वमा धेरै मानिसले खोप लगाइसकेका छन् । तैपनि नयाँ भेरियन्टका लागि खोपको प्रभावकारिता रहन्छ वा रहँदैन भन्ने पनि अनुसन्धानकै विषय रहेको छ ।

तर, नेपालमा अझ धेरैले खोप लगाउन बाँकी छन् । सबैमा एन्टिबडि बनेको छैन । त्यसैले समस्या उत्पन्न हुन सक्छ । नयाँ भेरियन्टमा धेरै उत्परिर्वतन भएकाले हामीले लगाएको खोपले काम नगर्ने तथा पुन संक्रमण बढ्न सक्ने सम्भावना छ । नेपालमा मानिसहरुको चहलपहल सुरु भइसकेको छ । स्वास्थ मापदण्ड पालना गर्न पनि धेरैले छोडिसके । त्यसैले जोखिमलाई कम गर्न सतर्क हुनै पर्छ ।

कोरोनाको विभिन्न भेरियन्टहरु हामीले पहिले पनि अभ्यास गरिसकेका छौँ । त्यसैले कसरी यो भेरियन्टको फैलावट रोक्ने भन्ने बारे पहिले नै सचेत हुनुपर्छ । धेरै देशहरुले उडानमा कडाई गरिसके । हवाई मार्ग हुँदै नेपाल भित्रिने ट्रान्जिट प्वाइन्टहरुमा विशेष सावधानी अपनाउनु पर्छ । नेपालमा पनि जीन सिक्वेन्सिङ सुरु भइसकेको छ ।

त्यसलाई बढी भन्दा बढी प्रयोगमा ल्याउनुपर्छ । दैनिक दुई सयको हाराहारीमा संक्रमित अहिले पनि देखिरहेकै छ । स्थानीयस्तरमा पनि म्युटेसन नहोला भन्न सकिँदैन । त्यसैले परीक्षणलाई बढाउनुपर्छ । अहिले भारतमा यो भेरियन्ट देखिएको छैन । भारतमा केही गरी देखिएमा हवाईमार्ग र खुला सीमा गरि दुईतिरबाट नयाँ भेरियन्टको स्रोत नेपाल भित्रिन सक्छ । शंकास्पद परीक्षणहरुको सिक्वेन्सिङ गरेर हेर्नुपर्छ ताकि अगाडि नै पत्ता लगाउन सकियोस् ।

भेरियन्टको स्वरुप परिर्वतन भएर ‘जेनेटिक कोडमा परिर्वतन हुन्छ’ भने त्यसलाई हामी नयाँ भेरियन्ट भन्छौं । सबै भेरियन्टहरु खराब हुँदैनन् । कुनै भेरियन्ट हामीले सोचे भन्दा कडा पनि हुन्छन् । उदाहरणका लागि डेल्टा भेरियन्ट र अल्फालाई लिन सकिन्छ । 

कोरोनाको डेल्टा भेरियन्ट जस्तै यो भेरियन्ट पनि नफैलिएला भन्न सकिँदैन । त्यसैले सबैजना सचेत हुनै पर्छ । घरमै थुनिएर बस्नुपर्छ भनेको होइन । तर, स्वास्थ्य मापदण्ड भने अपनाउनै पर्छ । महामारी रोकथामका लागि सरकारको मात्र भर पर्नु हुँदैन । यसमा आमनागरिकको पनि उत्तिकै दायित्व रहन्छ । त्यसैले यसअघि गरेका कमजोरीलाई सच्चाएर अघि बढ्नुपर्छ ।

पहिलेदेखि देखिरहेको भेरियन्टको स्वरुप परिर्वतन भएर ‘जेनेटिक कोडमा परिर्वतन हुन्छ’ भने त्यसलाई हामी नयाँ भेरियन्ट भन्छौं । सबै भेरियन्टहरु खराब हुँदैनन् । कुनै भेरियन्ट हामीले सोचे भन्दा कडा पनि हुन्छन् । उदाहरणका लागि डेल्टा भेरियन्ट र अल्फालाई लिन सकिन्छ । स्वभाविक रुपमा भेरियन्टहरु बन्ने क्रम जारी रहन्छ । यो नयाँ ओमिक्रोन भेरियन्ट कति कडा छ भन्ने कुरा पुष्टि भइसकेको छैन । यो अलि संक्रामक हुने अनुमान गरिएको छ । त्यसैले लापरवाही गरियो भने यसलाई फैलन मद्धत मिल्छ । त्यसैले आत्तिने भन्दा पनि सजग बनौं ।

(कुराकानीमा आधारित)

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?