कोरोना महामारीका कारण अर्थतन्त्र र रोजगारीको क्षेत्रमा परेको नकारात्मक त्यसका असर र प्रभावबाट जापानका अधिकांश महिलाहरु लामो समयसम्म बेरोज़गार भै गरिबीको मार निम्त्याइरहेको तथ्य बाहिरिन थालेका छन।
आन्तरिक मामिला तथा सञ्चार मन्त्रालयले गरेको श्रम सर्वेक्षणअनुसार यस वर्षको अप्रिलदेखि जुनसम्म ६ महिनाभन्दा बढी समयसम्म जागिरबाट बाहिरिने महिलाको औसत संख्या ३ लाख ४० हजार पुगेको छ । जुन संख्या सन २०२० को यहि अवधिको अवस्थालाई हेर्दा २ लाख ८० हजारभन्दा धेरै भएको बताईएको छ ।
लामो समयसम्म कोरोना महामारीको कारण महिलाको बेरोजगारीले गर्दा पारिवारिक सम्बन्धमा तिक्तता आउनुका साथै उनीहरूका बालबालिकाको शैक्षिक वातावरणलाई समेत नकारात्मक असर पुर्याइरहेको सर्वेक्षणबाट देखिएकोले सरकार र सहयोगी निकायहरुले आवश्यक सहयोगको योजना ल्याइ यस समस्याको समाधान गर्न र सरोकारवाला पक्षले आग्रह गरेका छन ।
३० वर्षदेखि टोकियोमा बसदै आएकी एक एकल महिलाले “म अफिसमा जागिर पाउने आशामा थिएँ, तर महामारीले गर्दा मेरो लागि चाहिने विज्ञापनहरूको संख्या घट्यो।” गत वर्ष उनले करको लागि काम गरेकी थिइन्। छोटो अवधिको सम्झौतामा लागि काम गरेकी उनले चार महिनामा सो कार्यालयबाट बिदा पाएपछि अप्रिलदेखि अर्को काम खोज्दा खोज्दै आठ महिना बितेपनि काम पाउन सफल नभएको बताइन ।
सन् २०२० को वसन्तमा जापानमा संक्रमण फैलिन थालेपछि उनी कामदार व्यवस्थापनमा सहयोग गर्ने कम्पनी मार्फत अस्थायी जागिरहरू खोजदै आएकी थिइन्। त्यस अवधिमा उनी व्यावसायिक विद्यालयमा बुक किपिङ, अंग्रेज़ीमा लेखा व्यवस्थापन र अन्य कार्यालयीय सीपहरू अध्ययन समेत गरेर कामको खोजीमा रहेपनि काम नपाएर उनको भाग्य फेरिएन।
आर्थिक समस्या समाधानको अरू कुनै विकल्प नहुँदा, उनले अन्ततः १००-येनको पसलमा (एक डलर बराबर पसल ) क्यासियरको रूपमा आंशिक ज्यालादारी (आरुबाइतो) काम गरेर प्रति महिना लगभग एक लाख येन (लगभग $ 880) मात्र आम्दानी भयो, यो महामारी पहिलेको भन्दा लगभग आधा आम्दानी हो ।
म जागिर परिवर्तन गर्न चाहन्छु, ताकि म मेरो बच्चाको शिक्षाको लागि बचत गर्न सकूँ,” उनले भनिन्, “म धेरै जागिरका लागि आवेदन दिदा पनि अस्वीकृत भएँ, र यो सबै मेरो आफ्नै गल्ती पनि हुन सक्छ भन्ने सोचेर म साँच्चै निराश भएँ। “
अहिले उनीजस्तै महिला काम गर्न चाहने तर लामो समयदेखि नियमित रोजगारीबाट वञ्चित रहेका छन् ।आन्तरिक मामिला मन्त्रालयको सर्वेक्षणअनुसार गत वर्ष औसत ६ महिनादेखि जागिरबाट बाहिरिने महिलाको सङ्ख्या बढ्दै गएको छ । गत वर्ष जुलाईदेखि सेप्टेम्बर अवधि, र अक्टोबरदेखि डिसेम्बर त्रैमासिक आँकड़ा हेर्दा ३ लाख ४० हजार महिला बेरोज़गार हुन पुगेका छन ।
त्यसपछिको जनवरीदेखि मार्चसम्मको अवधिमा यो संख्या बढेर ३ लाख ६० हजारमा पुग्यो । सर्वेक्षणले प्रत्येक महिनाको अन्तिम हप्तामा काम खोज्नेहरूलाई मात्र “बेरोजगार” को रूपमा गणना गर्दछ, त्यसैले वास्तविक तथ्याङ्क अझै उच्च हुनसक्ने पनि बताइएको छ ।
यसबाहेक, एक वर्षभन्दा बढी समयदेखि जागिर नपाएका मध्ये ५० प्रतिशत अस्थायी कामदार थिए।स्वास्थ्य, श्रम तथा कल्याण मन्त्रालयका एक अधिकारीले यस विषयमा काम गर्ने बारेमा भने, ‘अस्थायी कामदार महिला धेरै छन्। रेस्टुरेन्ट र आवास क्षेत्रका विशेषत होटलमा बेड मेकिंङका कर्मचारीहरू, जुन महामारीले विशेष रूपमा प्रभावित भएको थियो। यो पनि निश्चित रूपमा सम्भव छ कि, यदि पुरुष र महिला दुबैले खुला स्थानको लागि आवेदन गरेमा पुरुषहरूलाई प्राथमिकता दिइन्छ। “
यस वर्षको अगस्टमा रोजगारीका आवेदकहरूका लागि खुला पदहरूको अनुपात १.१४ थियो। अर्थात्, त्यहाँ काम खोज्नेहरू भन्दा केही बढि मात्र पदहरू उपलब्ध छन्। यद्यपि, त्यहाँ क्षेत्र अनुसार धेरै भिन्नता छ। नर्सिङ हेरचाह वा निर्माण जस्ता क्षेत्रमा आवेदकहरू भन्दा तीन देखि आठ गुणा धेरै जागिरहरू छन्। भने सामान्य प्रशासनिक पदहरूको लागि अनुपात०.२८ छ, जसको अर्थ प्रत्येक कामको लागि लगभग चार जना आवेदकहरू रहेको सर्वेक्षणले देखाएको छ।
श्रम मन्त्रालयका एक अधिकारीले टिप्पणी गरे, ” मानिसहरू बेरोजगार हुनु भन्दा पहिले जस्तै काममा फर्कन चाहन्छन्। त्यहाँ यस्ता घटनाहरु पनि छन् जहाँ मानिसहरूले काम खोज्न नसक्ने तरिकामा काम गर्न सक्दैनन्। “अर्को शब्दमा, जागिर खोल्ने र जागिर खोज्नेहरूको अवस्था बिचको बेमेल निकै नै हुन सक्छ।”
लामो समयसम्म बेरोजगारीले गरिबी निम्त्याएको र गत वर्षको तुलनामा गरिबी बढ्दै गएको छ,” गैर-नाफामूलक संस्था सिंगल मदर्स फोरमका मासाको कोमोरीले बताईन। अबिभावकहरुले बालबालिकाको स्कूलको लागि अनलाइन कक्षाहरूमा भाग लिन इन्टरनेट बिलहरू तिर्न सक्दैनन्, यसले गर्दा बालवालिकाको शिक्षामा समेत असर पर्ने देखिन्छ “
बेरोजागारीका कारण गरिबीमा परेकाहरूलाई खाना उपलब्ध गराउने टोकियोस्थित गैर-नाफामुखी समूह मोयाई सपोर्ट सेन्टर फर इन्डिपेन्डेन्ट लिभिङका अनुसार ४०० जनालाई खाना निशुल्क खाना वितरण गर्दै आएकोमा र ती ४०० मध्ये २०% महिला छन्, ती महिलासंगै ल्याइएका बालबालिकाको संख्या पनि उल्लेखनीय भएको छ ।
मोयाईका प्रमुख रेन ओनिशीले भने, “महामारी भन्दा पहिले कम आम्दानी भएका मानिसहरूले आफ्नो जागिर गुमाएका छन्, र अर्को पाउन समेत सकेका छैनन, त्यसैले तिनीहरू गहिरो गरिबीमा छन्। सरकारले व्यावसायिक र सीपमूलक तालिम संचालन गर्दै कामको दिनहरु बढाउने बेरोज़गारी भत्ता उपलब्ध गराउने ज़स्ता समर्थन सहि कदम चाल्नु आवश्यक छ।”
