Screenshot
टोकियो, जापानमा तीव्र रूपमा बढ्दै गएको चालक अभावलाई सम्बोधन गर्न सरकारले ल्याएको ‘तोकुतेई गिनो’ (Specified Skilled Worker) प्रणाली अन्तर्गत पहिलो पटक विदेशी नागरिकले आधिकारिक रूपमा सार्वजनिक बस चलाउन सुरु गरेका छन्। डिसेम्बर २३ तारिखदेखि टोकियो र ओकिनावामा ‘टोकियो बस’ कम्पनीमार्फत विदेशी चालकहरूले सेवा सुरु गरेका हुन्।
ऐतिहासिक सुरुवात
जापानमा यातायात क्षेत्रमा विदेशी चालकहरूले व्यावसायिक रूपमा बस चलाएको यो पहिलो घटना हो। सन् २०२४ मा सरकारले ‘मोटर यातायात’ क्षेत्रलाई पनि तोकुतेई गिनो प्रणालीमा समावेश गरेपछि यो सम्भव भएको हो। टोकियोमा फिलिपिन्सका ५ जना चालकहरूले लामो समयको तालिम र प्रक्रिया पूरा गरी ‘तोकुतेई गिनो १’ भिसा प्राप्त गरेर कार्यक्षेत्रमा ओर्लिएका छन्।
चालक अभावको विकल्प
जापानमा चालकहरूको चरम अभावका कारण धेरै रुटहरूमा बस सेवा कटौती भइरहेको छ। टोकियो बसका अध्यक्ष निसिमुरा हारुनारीका अनुसार, चालकहरूको तलब बढाउँदा पनि नयाँ जनशक्ति पाउन मुस्किल भएपछि विदेशी चालकहरूलाई नियुक्त गरिएको हो।
“हामी चाहन्छौं कि यात्रुहरूले विदेशी चालकहरूको उपस्थितिलाई सहज रूपमा स्वीकार गरिदिनुहोस्,” अध्यक्ष निसिमुराले भने, “यो प्रणालीले चालक अभावको समस्या समाधान गर्न र सुरक्षित यात्रा सुनिश्चित गर्न ठूलो भूमिका खेल्नेछ”।
सुरक्षित यात्रा र जापानी भाषाको प्रयोग
पहिलो दिन कार्यक्षेत्रमा खटिएका फिलिपिनो चालक अनाक्रिटो जापेट जुआरेजले यात्रुहरूलाई जापानी भाषामा नै सुरक्षासम्बन्धी निर्देशनहरू दिएका थिए। उनले भने, “आज पहिलो पटक यात्रुहरू बोकेर बस चलाउँदा निकै खुसी लागेको छ। मेरो मुख्य लक्ष्य सधैं सुरक्षित ड्राइभिङ (Anzen Unten) हुनेछ”।
हाल यी विदेशी चालकहरूलाई जापानी चालकहरूले सहयोग र निगरानी गरिरहेका छन्। केही महिनाको अनुभवपछि उनीहरूले एक्लै बस चलाउने जिम्मेवारी पाउनेछन्।
यो कदमलाई जापानको यातायात क्षेत्रमा भएको एक महत्वपूर्ण परिवर्तनको रूपमा हेरिएको छ, जसले आगामी दिनमा अन्य विदेशी नागरिकहरूका लागि पनि जापानमा चालकको रूपमा रोजगारीको ढोका खोल्ने अपेक्षा गरिएको छ।
के हो नयाँ कार्य प्रणाली र चालक भिसा?
जापान सरकारले सन् २०२४ को अप्रिलदेखि ‘मोटर यातायात’ (Automobile Transportation) क्षेत्रलाई पनि तोकुतेई गिनो १ भिसाको दायरामा समावेश गरेको छ। यसअघि यो क्षेत्र विदेशी कामदारका लागि खुला थिएन। सन् २०२९ सम्ममा यस क्षेत्रमा करिब २४,५०० विदेशी कामदार भित्र्याउने जापानको लक्ष्य छ।
चालक बन्नका लागि आवश्यक योग्यता र सर्तहरू
विदेशी नागरिकले जापानमा बस वा ट्याक्सी चालक बन्नका लागि निम्न कडा मापदण्डहरू पूरा गर्नुपर्ने हुन्छ:
१. भाषाको स्तर: * ट्रक चालकका लागि जापानी भाषा परीक्षा JLPT N4 वा JFT-Basic उत्तीर्ण हुनुपर्छ।
- बस र ट्याक्सी चालकका लागि भने यात्रुसँग प्रत्यक्ष संवाद गर्नुपर्ने भएकाले उच्च स्तरको अर्थात् JLPT N3 उत्तीर्ण हुनु अनिवार्य गरिएको छ।
२. सीप परीक्षा (Skill Test): * सम्बन्धित क्षेत्रको (बस, ट्रक वा ट्याक्सी) ‘स्पेसिफाइड स्किल्ड वर्कर इभ्यालुएसन टेस्ट’ उत्तीर्ण गर्नुपर्छ।
३. ड्राइभिङ लाइसेन्स: * जापानको ‘क्लास २’ (Class 2) ड्राइभिङ लाइसेन्स प्राप्त गर्नुपर्छ, जुन व्यावसायिक रूपमा यात्रु बोक्नका लागि आवश्यक हुन्छ। यसका लागि विदेशी लाइसेन्सलाई जापानी लाइसेन्समा रूपान्तरण गर्ने वा जापानकै ड्राइभिङ स्कूलबाट परीक्षा पास गर्नुपर्ने हुन्छ।
४. तालिम: * लाइसेन्स र भाषा परीक्षा पास गरेपछि पनि सम्बन्धित कम्पनीमा केही महिनाको विशेष तालिम लिनुपर्छ।
बसाईको अवधि र सुविधा
- तोकुतेई गिनो १ (SSW-i): यस भिसा अन्तर्गत कामदारहरू कुल ५ वर्षसम्म जापानमा बस्न पाउँछन्। यद्यपि, यो स्तरमा परिवारका सदस्यहरूलाई जापान ल्याउन अनुमति हुँदैन।
- भविष्यको सम्भावना: यदि कामदारले थप उच्च दक्ष परीक्षा उत्तीर्ण गरी तोकुतेई गिनो २ प्राप्त गरेमा, उनीहरूले अनिश्चितकालका लागि भिसा नवीकरण गर्न पाउनेछन् र आफ्नो परिवारलाई पनि जापान ल्याउन सक्नेछन्।
टोकियो बसका अध्यक्ष निसिमुरा हारुनारीका अनुसार, चालकहरूको अभावले गर्दा रुटहरू बन्द हुने अवस्था आएकाले यो नयाँ प्रणाली बरदान सावित भएको छ। जापानमा रहेका नेपालीहरूका लागि पनि भविष्यमा यो क्षेत्र रोजगारीको एक आकर्षक गन्तव्य बन्न सक्ने देखिन्छ।
